Wiele osób zastanawia się czym w ogóle jest Linux. Słyszałem już wiele ciekawych określeń – „taki inny Windows”, „system od komputera” czy „no ten taki z pingwinkiem”. Zdecydowanie świadomość ludzi o alternatywie dla płatnych systemów, jaką jest Linux, jest zdecydowanie za niska. Gdy pytam o różne dystrybucje w środowisku w którym pracuję (mocno powiązane z IT) oczywiście każdy go kojarzy, wiele osób regularnie pracuje z serwerami postawionymi na Ubuntu czy Red Hat. Wystarczy jednak, że zapytam w rodzinie lub wśród znajomych nie związanych z IT i już proporcja leci na łeb na szyję.
System operacyjny
Podstawową odpowiedzią na pytanie „Czym jest Linux?” jest stwierdzenie, że to system operacyjny. Podstawowe oprogramowanie pozwalające na korzystanie z komputera. Linux jest środowiskiem, w ramach którego może pracować dodatkowe oprogramowanie. Niektóre dystrybucje systemu Linux domyślnie nie posiadają interfejsu graficznego (np. dystrybucje serwerowe), inne mają zdefiniowane podstawowe interfejsy. Linux jest jednak bardzo elastyczny i możemy nie tylko doinstalować GUI (Graphical User Interface – Interfejs Graficzny) do systemów w wersji serwerowej, ale także zmienić GUI w wersjach desktopowych. Gdy ktoś pyta mnie „co to jest Linux?” odpowiadam „wyobraź sobie, że to taki Windows, ale darmowy i lepszy”, dopiero później zagłębiam się w detale. W Polsce taka odpowiedź zdaje egzamin.
Środowisko pracy
Linux sprawdza się świetnie jako środowisko pracy. Jest doskonałym narzędziem do postawienia serwera plików, serwera WWW, serwera maszyn wirtualnych ale także do obsługi standardowych stanowisk roboczych – dokumenty, poczta, internet itp. Dystrybucje takie jak Ubuntu Server, Red Hat, CentOS pozwolą na pracę maszyn serwerowych, natomiast Ubuntu Workstation, Pop!_OS, Mint czy Manjaro pozwolą na wygodną parę w środowisku graficznym. Obecnie do wygodnej pracy z systemem Linux nie jest potrzebna znajomość komend Terminala, a sam system Linux oferuje wartościowy zamiennik płatnego oprogramowania dostępnego w innych systemach operacyjnych (np. pakiet biurowy, program pocztowy, programy graficzne, odtwarzacze wideo, odtwarzacze audio czy przeglądarki internetowe).
System serwerowy
Wspomniane wcześniej dystrybucje – Ubuntu Workstation, Red Hat czy CentOS pozwalają na pracę maszyny jako prywatny serwer. Dzieki Linuxowi możemy stworzyć własną chmurę, postawić serwer WWW, uruchomić serwer z bazami danych czy udostępniać maszyny wirtualne kilu użytkownikom jednocześnie. W przypadku zastosowań ogranicza nas tylko wyobraźnia – Linux dostarczy wszelkich niezbędnych narzędzi. Co najważniejsze są to narzędzia sprawdzone przez setki specjalistów i testowane od wielu lat na całym świecie. Codziennie pojawiają się aktualizacje i łatki bezpieczeństwa, dzięki czemu nie trzeba martwić się o dane.
Oprogramowanie IoT
Internet Rzeczy daje niesamowicie wiele możliwości. Obecnie prowadzone są projekty inteligentnych budynków, inteligentnych pojazdów, inteligentnych systemów oświetlenia miejskiego i wiele innych projektów na mniejszą i większą skalę. Każdy z nich posiada jedną, wspólną cechę – łączy je Linux. Każde urządzenie wyposażone jest w dedykowaną lub ogólnodostępną dystrybucję systemu Linux, która ogranicza zużycie zasobów i przesyła jedynie niezbędne dane. Dzięki temu łącza ani sprzęt nie są przeciążone, a co za tym idzie wszystko działa dłużej i z większą wydajnością.
Domowe centrum rozrywki
Dystrybucje wyposażone w interfejs dla użytkowników pozwala na przekształcenie komputera z systemem Linux w domowe centrum rozrywki. Obecnie system Linux posiada wszelkie niezbędne narzędzia do odtwarzania muzyki w wysokiej jakości, projekcji filmów wysokiej rozdzielczości, obsługi serwisów streamingowych a także do przeglądania wirtualnych albumów ze zdjęciami. Dzięki łatwo dostępnym narzędziom możliwe jest synchronizowanie zawartości dysku z chmurą (lokalną lub sieciową) oraz przechowywanie danych bezpośrednio na serwerach.
Maszyna gracza
Dzięki pracy zapaleńców (czasami pojedynczych osób, w innych przypadkach całych zespołów) mamy do dyspozycji narzędzia takie jak Wine, Lutris czy nawet Proton, które pozwalają na uruchamianie w systemie Linux gier tworzonych z myślą o komercyjnych systemach. Indywidualni wydawcy przygotowują także wersje gier przygotowane natywnie pod system Linux, więc w wielu przypadkach nie jest wymagane korzystanie z dodatkowych narzędzi. Sam Linux posiada również kilka tytułów dostępnych ekskluzywnie (nie są to może gry AAA, lecz niektóre są całkiem dobre).
Wszystko można zebrać i podsumować w kilku słowach – nie ważne do czego potrzebujesz systemu operacyjnego, Linux na pewno to dla Ciebie zrobi. A nie dosyć, że zrobi to dobrze, to jeszcze nie wydasz żadnych pieniędzy na licencje i wsparcie. Nie zastanawiaj się dłużej, spróbuj Linuxa! Na naszej stronie znajdziesz poradniki dotyczące tego jaką dystrybucję wybrać, jak ją zainstalować oraz skonfigurować do pracy.
